Kiến thức về Trà
Khám phá cây trà: Sinensis, Assamica và hơn thế nữa
Th3
Nếu bạn là người thích trà, chắc hẳn bạn đã từng tự hỏi: “Trà mình uống mỗi ngày đến từ đâu nhỉ?” Hôm nay, Quân Trà sẽ dẫn bạn đi khám phá thế giới của cây trà – từ những giống nổi tiếng như Camellia sinensis đến Camellia assamica, và cả những điều thú vị khác mà bạn có thể chưa biết!
Cây trà là gì?
Trà mà chúng ta uống đều bắt nguồn từ một loài cây có tên khoa học là Camellia sinensis. Đây là “mẹ đẻ” của hầu hết các loại trà trên đời, từ trà xanh thanh mát, trà đen đậm đà, đến trà ô long (oolong) thơm lừng. Cây này thuộc họ Theaceae, họ hàng với mấy loại hoa trà cảnh xinh xắn mà bạn có thể thấy trong vườn. Nhưng đừng nhầm, không phải cây trà nào cũng cho ra trà để uống đâu nhé!
Camellia sinensis có hai giống chính mà dân mê trà hay nhắc tới: sinensis và assamica. Ngoài ra, còn có những giống khác ít phổ biến hơn, nhưng cũng góp phần làm nên sự đa dạng của thế giới trà.
Giống trà Sinensis: nhỏ mà có võ
Giống Camellia sinensis var. sinensis thường được gọi là “trà Trung Quốc” vì nó có nguồn gốc từ vùng đất này. Cây mọc thành bụi nhỏ, lá cũng nhỏ xinh, dày và cứng cáp. Giống này thích hợp với khí hậu mát mẻ, thậm chí chịu được cả sương giá nhẹ. Vì thế, nó được trồng nhiều ở Trung Quốc, Nhật Bản, và một số vùng ở Đài Loan như trà núi Alishan High Mountain Oolong.
Trà làm từ giống sinensis thường nhẹ nhàng, tinh tế. Ví dụ, trà xanh Nhật như Sencha hay Matcha thường mang hương vị thanh thoát, ít đắng, rất hợp để nhâm nhi chậm rãi. Bí quyết là ở lá trà – nhỏ nhưng chứa nhiều chất thơm, ít tannin (chất làm trà đắng) hơn so với giống khác.
Giống trà Assamica: to lớn, đậm đà
Trong khi sinensis nhỏ nhắn thì Camellia sinensis var. assamica lại “hầm hố” hơn hẳn. Cây này mọc cao như cây gỗ, lá to bản, mềm mại, và thích hợp với khí hậu nóng ẩm – kiểu thời tiết nhiệt đới. Giống này được phát hiện đầu tiên ở vùng Assam, Ấn Độ, nên mới có tên là assamica. Ngày nay, nó được trồng nhiều ở Ấn Độ, Sri Lanka, và cả Đông Nam Á.
Trà từ assamica thường đậm vị hơn, đặc biệt là trà đen như Assam hay Darjeeling. Lá to nên chứa nhiều tannin, tạo ra vị chát mạnh mẽ, rất “đã” khi uống với sữa hay đường. Nếu bạn thích trà đậm, kiểu đánh thức mọi giác quan vào buổi sáng, thì đây chính là lựa chọn hoàn hảo.
Sự Khác Biệt Giữa Sinensis và Assamica
Nói đơn giản, sinensis và assamica khác nhau ở kích thước, môi trường sống, và hương vị trà. Sinensis hợp với vùng lạnh, cho trà nhẹ nhàng; còn assamica thích vùng nóng, cho trà mạnh mẽ. Nhưng đừng nghĩ chỉ có cây quyết định nhé! Cách chế biến – như phơi khô, lên men, hay sao – cũng quan trọng không kém để tạo ra loại trà cuối cùng.
Ví dụ, cùng là sinensis, nhưng trà xanh không lên men sẽ khác hẳn trà đen lên men toàn phần. Tương tự, assamica có thể làm trà đen đậm đà, nhưng cũng có thể làm trà xanh nếu chế biến khéo.
Còn những giống trà nào khác?
Ngoài hai “ngôi sao” trên, còn có những giống trà khác ít được nhắc đến hơn. Chẳng hạn, ở một số vùng Đông Nam Á như Việt Nam hay Thái Lan, người ta tìm thấy những cây trà hoang dã, cổ thụ, có thể là tổ tiên của sinensis và assamica. Những cây này thường mọc tự nhiên, cao lớn, và lá trà được hái để làm ra các loại trà độc đáo, đậm chất địa phương.
Ở Việt Nam, trà Shan Tuyết từ vùng núi Tây Bắc là một ví dụ. Cây trà mọc tự nhiên, lá to, phủ lớp lông tơ trắng, cho ra trà xanh hoặc trà đen có hương vị đặc trưng, không lẫn vào đâu được.
Trà không phải từ camellia sinensis?
Đúng vậy, không phải trà nào cũng làm từ Camellia sinensis. Có những loại “trà” thực ra là tisane – tức là thức uống từ thảo mộc, hoa, hay trái cây…Tất cả được gọi chung với tên là trà thảo mộc (herbal tea). Trà hoa hồng, trà gừng, hay trà hibiscus atiso là những ví dụ quen thuộc. Dù không phải trà chính gốc, chúng vẫn được yêu thích vì hương vị và lợi ích sức khỏe.
Trà và con người
Dù là sinensis, assamica, hay giống nào khác, cây trà đã gắn bó với con người hàng ngàn năm. Từ những tách trà đơn sơ của người xưa đến ly Matcha cầu kỳ hay trà sữa hiện đại, từ cách pha trà truyền thống kiểu công phu trà hay hiện đại hơn là máy pha trà tự động (Teapresso) và kỹ thuật Siphon thì trà không chỉ là thức uống mà còn là văn hóa, là cách để kết nối. Mỗi vùng đất, mỗi giống trà lại mang đến một câu chuyện riêng, chờ bạn khám phá.
Kết luận
Vậy là bạn đã cùng mình dạo qua thế giới của cây trà – từ sinensis thanh tao đến assamica mạnh mẽ, và cả những giống trà độc đáo khác. Lần tới khi cầm tách trà, bạn thử nghĩ xem nó đến từ đâu, được làm ra thế nào nhé. Biết đâu, bạn sẽ thấy yêu thêm thức uống giản dị mà đầy thú vị này!
Tác giả
Bài liên quan:
