Trà Nghệ Thuật
Đá Thái Hồ là gì? Vì sao lại được người yêu trà sưu tầm
Th5
Từ thời nhà Đường (619–907), những tảng đá Thái Hồ nhỏ đã được đặt trong xưởng vẽ của các học giả để tạo cảm hứng, trong khi những tảng đá lớn hơn đã được sử dụng làm yếu tố điêu khắc trong thiết kế sân vườn. Mỗi tảng đá mang hình dạng những ngọn núi, hang động và thung lũng vĩ đại thu nhỏ. Chỉ cần ngồi trước tảng đá và trong nháy mắt bạn sẽ thấy một ngọn núi cao một trăm mét và một phong cảnh rộng ngàn dặm trong một hòn đá to bằng nắm tay. Không chỉ ở Trung Quốc, ngày nay người yêu trà ở Việt Nam cũng bắt đầu sưu tầm và trưng bày đá Thái hồ trong phòng trà cũng như sân vườn của mình. Hãy cùng Quân Trà tìm hiểu chi tiết về Đá Thái Hồ.
Đá Thái Hồ ở đâu?
Thái Hồ (太湖 / Tài Hú / Taihu nghĩa là “Hồ Lớn”) là một hồ ở đồng bằng châu thổ Dương Tử, nằm giữa ranh giới 2 tỉnh Giang Tô (ở phía bắc) và Chiết Giang (ở phía nam) của Trung Quốc. Thời Xuân Thu nó là ranh giới hai nước Ngô, Việt. Hồ là một trong bốn hồ nước ngọt có diện tích bề mặt lớn nhất ở Trung Quốc khoảng 2.250 km2, cùng các hồ như: Bà Dương, Động Đình và Hô Luân. Một số sông như sông Tô Châu là bắt nguồn từ đây. Hồ này nổi tiếng với các loài cá và các tảng đá vôi hoành tráng không nơi nào có được. Các loại cung thạch độc đáo được dùng làm vật liệu trang trí cho các khu vườn Trung Hoa truyền thống, đặc biệt trong khu vực Tô Châu.
Hầu hết điểm ngắm cảnh đẹp của Thái Hồ đều nằm ở phía nam tỉnh Giang Tô, trên địa phận ba thành phố là Tô Châu, Vô Tích và Thường Châu. Cảnh sắc như chốn thiên bồng của Thái Hồ từng làm tốn giấy mực của bao văn nhân mặc khách, trong đó có Chủ tịch Hồ Chí Minh khi đi thuyền trên Thái Hồ năm 1961 đã sáng tác bài “Vịnh Thái Hồ”:
詠太湖
西湖不比太湖美
太湖更比西湖寬
漁舟來去朝陽暖
桑稻滿田花滿山
Vịnh Thái Hồ
Tây Hồ bất tỷ Thái Hồ mỹ,
Thái Hồ cánh tỷ Tây Hồ khoan.
Ngư chu lai khứ triêu dương noãn,
Tang đạo mãn điền, hoa mãn san.
Dịch nghĩa
Tây Hồ không sánh được với Thái Hồ đẹp,
Thái Hồ so với Tây Hồ còn rộng hơn nhiều.
Thuyền đánh cá đi lại dưới nắng sớm ấm,
Dâu lúa đầy đồng, hoa đầy núi.
Đặc điểm đá Thái Hồ
Nhà văn Đỗ Vạn (Du Wan) đời Tống, trong tác phẩm “Danh mục đá Vân Lâm” viết năm 1133 đã viết như sau về đá Thái Hồ: “Được sản xuất ở vùng biển ngoài khơi núi Động Đình. Những tảng đá này rắn chắc và bóng loáng. Chúng có hình dạng kỳ lạ với không gian bên trong, các lỗ nhìn xuyên thấu, đường cong và xoắn, và dốc thẳng đứng. Chúng có màu trắng, xanh đen và xanh đậm, các đường gân chạy dọc theo mọi hướng; khi nhìn kỹ, bề mặt có nhiều vết lõm và lỗ nhỏ do tác động của gió; và sóng. Những vết lõm như vậy được gọi là các hốc nhỏ. Khi bị tác động, những viên đá này tạo ra âm thanh nhẹ.”
Nhà thơ thời nhà Minh là Ôn Chấn Hằng đã mô tả: “Đá Hồ Thái hình thành trong nước được coi là quý giá. Bởi vì bị sóng đánh qua nhiều năm nên chúng đều đục lỗ và trở nên chạm khắc tinh xảo trên mọi bề mặt.
Bề mặt chịu được thời tiết tốt của tảng đá này phù hợp với việc nó đã tồn tại trong một khu vườn hàng trăm năm và thời tiết đã giúp làm nổi bật kết cấu và đường vân trên đá.
Lịch sử khai thác đá Thái Hồ
Những viên đá tốt nhất được tìm thấy ở đáy vịnh Xiaoxia ngoài dãy núi phía tây Thái Hồ. Việc khai thác đá Hồ Thái bắt đầu từ thời nhà Đường (618-907). Vào thời Bắc Tống (960-1127), Hoàng đế Huizong đã thu thập đá của các học giả từ khắp đế quốc để xây dựng Vườn Genyue, và đá được khai quật trên quy mô lớn, kết quả là cung cấp đá bóng, rắn chắc, hang động, tinh xảo. Đá Thái Hồ dần cạn kiệt. Đến cuối thời nhà Minh (1368-1644), việc tìm được một loại đá Thái Hồ chất lượng cao được sản xuất tự nhiên trong môi trường nước hồ lại càng khó khăn hơn. Thay thế những viên đá Hồ Thái chất lượng cao như vậy là những viên đá Thái Hồ hình thành trên đất liền được tìm thấy dưới chân núi Động Đình. Với kết cấu xỉn màu, nặng nề và màu sắc lẫn lộn, những vật liệu thay thế như vậy dần dần đi chệch khỏi các tiêu chuẩn cơ bản về chất lượng đá.
Ý nghĩa trong việc trưng bày đá Thái Hồ
Đá Thái Hồ đại diện cho một mô hình thu nhỏ của thế giới trên mặt đất, tượng trưng cho những ngọn núi nơi các vị thần Đạo giáo bất tử có thể cư trú, các nhà sư Phật giáo thiền định và các học giả Nho giáo tìm kiếm cuộc sống ẩn sĩ. Hình dạng độc đáo của chúng truyền cảm hứng cho sự chiêm nghiệm thẩm mỹ, mang đến khả năng vô hạn cho tâm trí người quan sát.
Loại đá này là sự thể hiện tuyệt vời về tính chất của sự tiếp xúc , độ mở hoặc lỗ hổng trong mỗi tẩng đá. Phẩm chất này được Richard Rosenblum – Bảo tàng Nghệ thuật Đại học Harvard đề cập: “các lỗ bên trong các tảng đá này mang lại trải nghiệm về vô cực”, “đa dạng về kích thước và hướng, những lỗ này tạo ra cảm giác về một thế giới luôn thay đổi và vô tận bên trong một vật thể hữu hạn”.
Tác giả
Bài liên quan:
