Kiến thức về Gốm sứ
Phim ảnh khơi dậy sự quan tâm tới gốm sứ cổ ở Trung Quốc
Th7
Có một làn sóng quan tâm đến triều đại nhà Tống sau sự nổi tiếng của phim truyền hình “Thanh bình nhạc” (Serenade of Peaceful Joy / 清平乐). Phim truyền hình lịch sử về cuộc đời của một vị
hoàng đế của nhà Tống (960-1279), đã bất ngờ thành ‘hit’ ở Đại lục, nằm trong 8 phim bộ ăn khách nhất ở Trung Quốc năm 2020. Không giống như nhà Thanh (1664-1901), vốn quen thuộc hơn do gần với thời hiện đại và được sử dụng làm bối cảnh cho các phim bộ cổ trang được yêu thích, nhà Tống (960-1279), mệnh danh là thời Phục hưng Trung Hoa, không hiểu sao ít được người xem Trung Quốc ngày nay biết đến, đặc biệt là các thế hệ trẻ.
Bối cảnh phim “Thanh bình nhạc“
Triều đại nhà Tống kéo dài từ năm 960 đến năm 1279. Triều đại này không có sức mạnh quân sự như những người tiền nhiệm của mình là nhà Hán và nhà Đường. Lãnh thổ của họ bị hạn chế so với nhà Minh và nhà Thanh. Nhưng họ bù đắp cho những gì họ thiếu về quyền lực đế quốc bằng một môi trường văn hóa sôi động và sở thích vô song về cái đẹp.
“Thanh bình nhạc” được phát hành vào ngày 7/4/2020, đã đạt hơn 3,26 tỉ lượt xem trực tuyến
tính đến ngày 11/5/2020. Với sự tham gia của nam diễn viên nổi tiếng và dày dạn kinh nghiệm Vương Khải, pha trộn hoàn hảo lãng mạn và chính trị, “Thanh bình nhạc” đã thu hút nhiều sự chú ý của người xem vì miêu tả văn hóa tinh tế của thời Tống. Biên niên bốn thập kỷ triều đại thứ tư của nhà Tống (1022-1063), bộ phim cung cấp cái nhìn lướt qua về nghệ thuật, văn hóa và đời sống xã hội thời vua Tống Nhân Tông.
Nhiều người xem đã kinh ngạc trước đồ sứ đẹp và thanh lịch được giới thiệu trong chương trình. Triều đại nhà Tống đã chứng kiến một bước nhảy vọt lớn về cả nghệ thuật và công nghệ gốm. Lịch sử ghi nhận rằng có hơn 1.000 lò nung trên khắp đất nước. Những người thợ thủ công cạnh tranh với nhau để cải tiến công nghệ lò nung cũng như tìm kiếm khắp nơi các loại đất sét tốt và mới cũng như màu men kỳ lạ.
Trong số tất cả các lò nung, năm lò gốm Ru (Nhữ diêu / sứ Nhữ), gốm Jun (Quân diêu), gốm Guan (Quan diêu), gốm Ding (Định diêu) và gốm Ge (Ca diêu) – nổi bật vì sản xuất ra đồ sứ tốt nhất cho hoàng gia sử dụng. “Nhữ, Quân, Quan, Ca, Định” được mệnh danh là ‘Ngũ đại danh diêu”, là tinh hoa của nghệ thuật thời Tống . Chịu ảnh hưởng của thẩm mỹ thịnh hành trong giới học giả, quan lại coi trọng chủ nghĩa tối giản và thiên nhiên, gốm sứ thời Tống nổi tiếng với hình dáng đơn giản, màu sắc trầm, men có sắc thái tinh tế và họa tiết trang trí lấy cảm hứng từ thiên nhiên.
Nổi bật với lớp men xanh lục nhạt hiếm có, tay nghề thủ công tinh xảo và độ bóng như ngọc bích, đồ gốm Nhữ xuất hiện nhiều trong vở kịch cùng với một ít đồ sứ tráng men đen từ đồ gốm Định diêu.
Đồ gốm Nhữ diêu trong phim
Đồ gốm Nhữ diêu (Ru ware – Ru kilns – Ruyao – 汝窯 – Nhữ diêu – sứ Nhữ) được sản xuất trong một thời gian ngắn dưới thời nhà Tống, dành riêng cho Hoàng gia sử dụng. Sau khi nhà Bắc Tống sụp đổ, việc sản xuất đã bị ngừng lại vì các lò nung rơi vào tay quân xâm lược. Sự khan hiếm của các tác phẩm hiện có (chỉ còn lại chưa đến một trăm tác phẩm) khiến chúng trở thành một món đồ sưu tầm được săn đón rất nhiều.
Sắc thái xanh đặc biệt này có tác dụng làm dịu mắt. Người ta có thể giơ biểu đồ Pantone lên và cố gắng gọi nó bằng tên này hay tên khác.
Người Trung Quốc cổ đại có một loại biểu đồ Pantone của riêng họ. Hoàng đế Huizong thấy thích hợp khi đặt tên cho màu này là ” giống như màu xanh của bầu trời trong một khoảng đất trống giữa những đám mây sau cơn mưa”. Nghe thì khá dài dòng, nhưng việc đặt tên cho màu sắc vừa là nghệ thuật vừa là khoa học. Một biểu đồ màu được dán nhãn theo cách đặt tên truyền thống của Trung Quốc. Nhà Tống rất coi trọng những đồ gốm này. Thậm chí còn coi trọng hơn nữa là họa tiết nứt vỡ tinh xảo tạo nên ảo giác về những mảnh băng trong mờ chồng lên nhau.
Hiện nay Quân Trà hợp tác với các nghệ nhân bậc thầy về sứ Nhữ ở Trung Quốc như: đại sư Vương Quốc Kỳ, đại sư Vương Quân Tử, đại sư Lý Bố Thác để đem các tác phẩm tinh hoa Nhữ diêu theo cách làm truyền thống từ thời bắc Tống về với người yêu gốm sứ Việt Nam.
Tác giả
Bài liên quan:
Can you be more specific about the content of your article? After reading it, I still have some doubts. Hope you can help me.
Excellent post! Your thorough analysis and clear explanations make this a must-read for anyone interested in the topic. I appreciate the practical tips and examples you included. Thank you for taking the time to share your knowledge with us.
I just wanted to express my gratitude for the valuable insights you provide through your blog. Your expertise shines through in every word, and I’m grateful for the opportunity to learn from you.
You could definitely see your expertise within the paintings you write. The world hopes for more passionate writers such as you who are not afraid to mention how they believe. All the time go after your heart. “Until you walk a mile in another man’s moccasins you can’t imagine the smell.” by Robert Byrne.