Định diêu là gì? đặc trưng của sứ định diêu

Định diêu (Ding ware – Ding kilns – 定窯 – Đồ gốm định) là dòng gốm sứ xuất hiện từ cuối đời Đường và mất đi vào thời Kim sang Nguyên, thuộc vùng Dingzhou (Định Châu 定州). Di tích lò hiện còn ở thôn Giản Tư 澗滋 và Yên Sơn 燕⼭, huyện Khúc Dương 曲陽, Hà Bắc 河北, Trung Quốc. Nổi tiếng bởi chất liệu men trắng ngà hay màu trắng kem, nhưng Định diêu cũng chế tác vài kiểu men khác, và dùng nhiều kỹ thuật khác nhau. Chủng loại gốm và sản lượng rất phong phú, bao gồm những sản phẩm thương mại chất lượng cao cho giới thương gia giàu có và tầng lớp sĩ phu, cũng như dòng sản phẩm cao cấp nhất cung tiến cho triều đình. Gốm sứ Định diêu đã đạt đến đỉnh cao vào thời Tống, bởi cả màu sắc tinh tế lẫn hình thức tao nhã. Thai cốt mỏng mảnh và nhẹ, chất đất bền cứng, thấu quang vừa phải, dòng bạch từ ⽩瓷 của Định diêu đã lừng danh.

Bình sứ Định thời nhà Tống với họa tiết trang trí màu nâu sắt dưới lớp men màu trắng ngà trong suốt, khoảng năm 1100. Cả hình dạng khép kín và trang trí dưới men đều là không phổ biến trong đồ gốm Định.

Ngoài bạch từ, Định diêu còn chế tác men đen, men tương cũng như men xanh, tương ứng gọi là Hắc định 黑定, Tử định 紫定, Lục định 綠定, hay men sắc vàng hạt dứu 褐釉. Từ một lò gốm dân gian, tới giữa thời Tống, với phẩm chất tinh túy, gốm Định diêu đã được chọn dùng trong cung đình với số lượng nhiều. Bạch định thời Kim vô cùng sắc sảo.
Người ta tin rằng gốm Định diêu đã truyền cảm hứng cho những sản phẩm sứ Zingdezhen (Cảnh Đức Trấn 景德鎮) đầu tiên, và kiểu men bạch từ của Định diêu còn được phỏng chế bởi các lò gốm sứ muộn sau này thời Minh, Thanh. Các tư liệu Trung Quốc thường xếp Định diêu đứng đầu bảng trong Ngũ đại danh diêu thời Tống.
Các nhà sưu tập sau này có thói quen dùng chữ “bạch định” – mình hiểu là chữ viết gọn của “bạch từ Định diêu” – để chỉ mọi loại gốm sành tráng men trắng hay sứ men trắng không có trang trí thêm màu khác. Cần lưu ý rằng Định diêu không chỉ dùng duy nhất loại men màu trắng, mà dùng phổ biến cả men vàng, men đen… Mặt khác các món men trắng không hẳn chỉ xuất phát từ lò Định diêu, chẳng hạn thời Tống dòng Cát Châu diêu 吉州窯 (e. Jizhou ware) cũng có bạch từ thời Minh – Thanh có dòng bạch từ vùng Đức Hóa – Phúc Kiến.

5/5 - (15 bình chọn)

Tác giả

  • Mai Chi

    Tôi là Mai Chi đến từ Quân Trà, với niềm đam mê bất tận về Trà, Gốm sứ thủ công và Ấm Tử Sa. Chúng tôi giới thiệu nhiều tác phẩm tử sa, gốm sứ cao cấp của các nghệ nhân nổi tiếng Trung Quốc được nhập khẩu phân phối độc quyền tại Việt nam. Chúng tôi cũng giới thiệu các loại danh trà nổi tiếng của Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam

Chia sẻ ngay

3 thoughts on “Định diêu là gì? đặc trưng của sứ định diêu

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *