Gia tộc trà Mariage Frères và lịch sử trà Pháp

Cho đến thế kỷ 21, Mariage là tên một dòng họ nổi tiếng tại Pháp, kéo dài bốn thế kỷ gắn với lịch sử trà của Pháp nói riêng, và của những biến động lịch sử quanh trà nói chung.

Gia tộc trà Mariage Frères

Câu chuyện bắt đầu vào những năm 1660, khi Nicolas Mariage được đích thân vua Louis XIV và Công ty Đông Ấn chọn làm đại sứ “săn tìm” trà và có nhiệm vụ thực hiện những ký kết thương mại ấy. Nicolas Mariage đã bắt đầu những chuyến du hành của mình đến Ba Tư, Ấn Độ, và vào đế quốc Mughal, ký hiệp ước với Shah của Ba Tư. Lúc ấy, nước Pháp nói riêng, châu Âu nói chung đang trong cơn sốt ngưỡng mộ đối với những sản phẩm đến từ những xứ nhiệt đới xa xôi: gia vị, trà, gốm sứ, v.v.; mỗi món có giá đắt đỏ bằng cả gia tài. Cùng thời gian đó, một người anh em của ông là Pierre Mariage cũng đi đến những hòn đảo ở Madagascar, với tư cách đặc phái viên của Công ty Đông Ấn. Như vậy, nghề “săn” trà, gia vị, thực phẩm thuộc địa và đàm phán các thương vụ đã bắt đầu và thành nghề truyền thống của gia đình Mariage.

Gia đình Mariage bắt đầu kinh doanh trà vào cuối thế kỷ 17. Sau đó, tại Paris năm 1854, anh em
Henri và Edouard Mariage thành lập công ty Mariage Frères; hoạt động ở quận Marais của Paris kể từ đó. Mariage Frères trở thành nhà nhập khẩu trà đầu tiên của Pháp với hình ảnh biểu tượng của trà chất lượng ngon và những chuyến viễn du xa xôi, và đưa những loại trà thượng hạng, quý hiếm nhất từ những xứ sở trà về đến Paris, phân phối cho những khách hàng sành trà và thượng lưu nhất.

Hiện tại Mariage Frères có khoảng 50 cửa hàng bán trà tại Pháp, Nhật, Anh và Đức. Hiệu này sở hữu bộ sưu tập hơn 1000 loại trà từ trà thuần thượng hạng tốt nhất đến các loại pha chế, ướp hương, của 40 quốc gia và 100 vùng lãnh thổ chuyên về trà.

Lịch sử trà Pháp

Phải đến đầu thế kỷ 17, trà mới chính thức đến châu Âu qua Công ty Đông Ấn. Trà đến Hà Lan năm 1610, đến Pháp năm 1636, và cuối cùng là đến nước Anh vào năm 1650.

Tại Pháp, một trong những người hâm mộ trà đầu tiên là vua Louis XIV. Lịch sử còn ghi nhận rằng vào năm 1665, các thái y cung điện Versailles đã kê trà như thuốc cho vua để “dễ tiêu hóa”. Vua Louis XIV cũng đã biết rằng người Trung Hoa và Nhật bản không bị bệnh gút lẫn tim vì đã dùng trà thường xuyên; và trước đó, năm 1634, cha Dòng Tên Alexandre de Rhodes, người đã sống nhiều thập kỷ ở các nước châu Á và trùng hợp làm sao, là người đóng góp cho việc ra đời của chữ quốc ngữ ở Việt Nam, đã tiết lộ với châu Âu rằng trà có thể làm giảm chứng nhức nửa đầu.

Vào giữa thế kỷ 17, việc uống trà trở thành thời thượng ở Paris. Món uống với lá cây thần thánh này không những thành món uống của các quý ông quý tộc mà còn làm hài lòng những phụ nữ vốn thích chocolate. Những tín đồ nhiệt thành của trà có Thủ tướng Séguier, Racine, Madame de Genlis, hồng y Mazarin,… Bối cảnh ấy được ghi lại qua những bức thư của Madame de Sévigné (1626-1696) gửi bạn bè, và bà cũng được lịch sử trà châu Âu ghi nhận là người bắt đầu thói quen thêm sữa vào trà, thói quen này chưa bao giờ lỗi thời cho đến nay.

Ở Anh, đến thế kỷ 19, trà trở thành thức uống toàn quốc, Nữ hoàng Anh Victoria là người khởi xướng cho việc uống trà chiều vào lúc năm giờ.

Cho đến đầu thế kỷ 19, các nước châu Âu vẫn là những quốc gia tiêu thụ trà và Trung Quốc vẫn là nước duy nhất cung cấp trà cho toàn thế giới. Chỉ đến năm 1834, Ấn Độ mới bắt đầu trồng trà, và gần 20 năm sau, vào năm 1857, việc trồng trà mới đến Ceylan, sau đó dần lan đến những quốc gia khác tại châu Phi và Nam Mỹ.

Ngày nay, người Pháp uống trung bình 210 gram trà mỗi người mỗi năm, tương đương 100 tách trà.

Quán trà Mariage Freres đầu tiên

Quán trà Mariage Freres đầu tiên tại rue Bourg-Tibourg, khu phố nổi tiếng Le Marais với nhiều dinh thự dành riêng cho giới quý tộc và là nơi tập trung rất nhiều bảo tàng và khu triển lãm. Quán trà thu hút du khách với vẻ ngoài cổ điển đậm chất Pháp. Quán hiện nay vẫn được giữ gần như nguyên vẹn: ở quầy bán trà vẫn có những bàn cân và trà cụ kiểu cổ, những thùng trà cũ với nhãn dán của thế kỷ trước, lối trang trí và nội thất kiểu thuộc địa, tất cả những ngõ ngách, cột, tường của tiệm đều được phủ hương trà và hương thời gian bao nhiêu thập kỷ qua…

Ngày nay Mariage Freres là một trong những thương hiệu trà lâu đời và đắt đỏ bậc nhất ở Paris, hấp dẫn cả người dân địa phương và du khách.

Ngoài mua những gói trà thơm, ngon về làm quà, du khách đến đây có thể thưởng thức trà tại quán. Phòng thưởng trà (Salon de The) được trang trí với nội thất cổ, nền gạch trắng cùng cây xanh trong không gian yên tĩnh.

Nếu chưa đủ, du khách có thể ghé thăm bảo tàng trà (Museé de The) tại đây. Không gian và cách trưng bày của bảo tàng giúp khách hiểu hơn về lịch sử của đồ uống này tại các quốc gia. Ở đây cũng lưu lại hành trình đưa trà trở thành thức uống đặc biệt của ông chủ người Pháp, từ những ngày đầu thành lập Mariage Freres.

Cách bày trí và đóng gói cũng là điểm khiến trà Mariage Freres trở thành món quà lưu niệm không thể thiếu với nhiều khách du lịch khi tới Paris. Giá của một gói trà 100 gram dao động từ 18 đến 66 Euro (khoảng 480.000 đồng đến 1,7 triệu đồng).

Năm 2022, Mariage Freres đã đưa vào danh mục bộ sưu tập trà của mình 2 loại trà của Việt Nam, đó là trà xanh – MONT D’INDOCHINE thu hoạch từ cây trà cổ thụ vùng núi phía bắc Việt Nam với giá 9 euro/100 gram, giá cao nhất là dành cho trà sen Bắc Bộ – LOTUS BLANC với mức giá 130 euro/100 gram, tương đương 1.300 euro cho 1 ký trà. Những loại trà này đã vượt qua những kiểm định chất lượng nghiêm ngặt nhất của châu Âu dành cho sản phẩm cao cấp. Và đây chính là một trong những con đường mà trà Việt, với chất lượng của mình, với những đánh giá cao đã có đối với giới trà Pháp cũng như châu Âu, có thể tìm kiếm cách thức để ngày càng để lại dấu ấn của mình, phát triển hơn nữa ra thế giới.

Bài liên quan:

Trà Darjeeling: trà đen nổi tiếng bậc nhất thế giới Cách chế biến và phân biệt các loại trà phổ biến Phân loại trà xanh và cách pha chế trà xanh đúng cách Tìm hiểu trà sữa Masala Chai truyền thống của Ấn Độ