Chưa phân loại

Pháp Lam – di sản văn hóa nhà Nguyễn

Posted on by Mai Chi
22
Th10

Trong những di sản văn hóa do triều Nguyễn (1802 – 1945) để lại trên đất Huế có một loại di sản vật thể rất đặc biệt. Đó là Pháp lam Huế. Pháp lam (pháp lang) là một sản phẩm có cốt bằng đồng, bên ngoài tráng men, có nguồn gốc từ vùng Trung Á. Nghề làm pháp lam huy hoàng và tồn tại qua 5 đời vua triều Nguyễn và để lại những giá trị tuyệt mĩ.

Nguồn gốc xuất xứ Pháp lam

Theo Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, pháp lam được chia thành bốn loại dựa trên phương pháp chế tác và tráng men: Kháp ti pháp lang, Họa pháp lang, Tạm thai pháp lang và Thấu minh pháp lang. Một trung tâm pháp lam nổi tiếng của Trung Quốc xưa là Quảng Đông, từ đó sản phẩm họa pháp lang theo tàu buôn Trung Hoa đến Việt Nam.

Họa pháp lang: Pháp lang làm theo kiểu vẽ trên nền men như các tác phẩm hội họa

Tên gọi “pháp lam” là do triều Nguyễn đặt cho những chế phẩm bằng đồng tráng men nhiều màu, dựa trên kỹ nghệ “pháp lang” (falang) của Trung Quốc. Với người Trung Quốc, pháp lam là sản phẩm đồng phủ men màu, với nhiều cách chế tác và tráng men khác nhau.

Lịch sử khai sinh, tồn tại, phát triển, suy thoái và thất truyền của pháp lam Huế kéo dài chỉ hơn 60 năm (1827 – 1888), trong khi, lịch sử tồn tại và phát triển của kỹ nghệ chế tác pháp lang Trung Hoa kéo dài hơn 700 năm. Vì thế, kỹ nghệ chế tác pháp lang của Trung Hoa, từ tạo dáng, chế men, pha màu, thủ pháp trang trí, kỹ thuật nung đốt… đều hơn hẳn pháp lam Huế của triều Nguyễn.

Pháp lam trang trí trên cổng Hoàng thành Huế.

Pháp lam không phổ biến trong dân gian, mà chủ yếu dành cho hoàng cung triều Nguyễn. Sau năm 1945, số lượng hiện vật pháp lam còn lại rất ít, kỹ thuật chế tác cũng đã thất truyền, dù nhiều nỗ lực khôi phục nghề này đã được thực hiện nhưng không thành công.

Pháp lam Huế

Pháp lam Huế phát triển mạnh dưới triều Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức, khi triều Nguyễn thịnh vượng và quốc gia ổn định. Các nghệ nhân Huế với kỹ thuật phối màu độc đáo và khả năng chống chịu thời tiết khắc nghiệt miền Trung đã sử dụng pháp lam để trang trí ngoại thất cung điện, đền miếu, như điện Thái Hòa, Hòa Khiêm, Biểu Đức.

Các đồ án pháp lam xoay quanh chủ đề rồng phượng, hoa lá, thơ văn, với màu sắc truyền thống như tím, đỏ, xanh lam, vàng. Ngoài trang trí cung đình, pháp lam còn được dùng cho đồ gia dụng, đồ tế tự và lưu niệm như bát, đĩa, lư trầm, bình hoa. Pháp lam thời Nguyễn có phong cách riêng, khác với pháp lam thời Minh và Thanh của Trung Quốc, thể hiện tài năng của nghệ nhân Việt Nam.

Đĩa pháp lam triều Tự Đức

Căn cứ vào các tác phẩm còn lưu giữ ở Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, cho thấy dòng pháp lam thời Nguyễn có đặc trưng riêng, không rập khuôn với dòng pháp lam thời Minh và thời Thanh ở Trung Quốc. Đây chính là thành tựu đáng trân trọng của các nghệ nhân pháp lam Việt Nam xưa.

Bộ khay đựng mứt, pháp lam triều Đồng Khánh.

“Nét vẽ của Pháp lam Huế tuy thô mộc, nhưng chứa đầy cảm xúc, khác hẳn tính cầu kỳ của pháp lam Trung Quốc hay phô bày kỹ thuật cao của Pháp lam Nhật bản.”

LƯ PHÁP LAM ĐỐT TRẦM
Đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn (đồ sứ men lam Huế)
5/5 - (22 bình chọn)

Tác giả

  • Mai Chi

    Tôi là Mai Chi đến từ Quân Trà, với niềm đam mê bất tận về Trà, Gốm sứ thủ công và Ấm Tử Sa. Chúng tôi giới thiệu nhiều tác phẩm tử sa, gốm sứ cao cấp của các nghệ nhân nổi tiếng Trung Quốc được nhập khẩu phân phối độc quyền tại Việt nam. Chúng tôi cũng giới thiệu các loại danh trà nổi tiếng của Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam

    View all posts

Chia sẻ ngay
Khác

Bài liên quan:

Đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn (đồ sứ men lam Huế) Huyền thoại bộ chén trà Mai Hạc thơ Nôm thời nhà Nguyễn Quy Trình Làm Gốm, 5 Bước Làm Gốm Gốm sứ Cảnh Đức Trấn thật và giả?
Avatar photo
Mai Chi

Tôi là Mai Chi đến từ Quân Trà, với niềm đam mê bất tận về Trà, Gốm sứ thủ công và Ấm Tử Sa. Chúng tôi giới thiệu nhiều tác phẩm tử sa, gốm sứ cao cấp của các nghệ nhân nổi tiếng Trung Quốc được nhập khẩu phân phối độc quyền tại Việt nam. Chúng tôi cũng giới thiệu các loại danh trà nổi tiếng của Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam

213 thoughts on “Pháp Lam – di sản văn hóa nhà Nguyễn”

  27. Michaelvoits says:

    Alto Consulting Group (ACG) https://alto-group.ru предлагает комплексные маркетинговые исследования рынков в России и за рубежом. Наша команда проводит детализированные обзоры рынков, анализирует экспорт и импорт по кодам ТНВЭД, а также изучает государственные и коммерческие закупки по 44-ФЗ и 223-ФЗ.

    Bình luận
  39. ArthurCit says:

    Геосинтетические материалы https://ksgeo.ru для строительства широкий ассортимент продукции для укрепления грунтов, дренажа и защиты от эрозии. Надежные решения для дорожного, ландшафтного и промышленного строительства.

    Bình luận
  44. JustinNax says:

    Стратегическая сессия https://horeca-training.ru/strategic-session это возможность создания новой стратегии для вашего бизнеса и выявление ключевых путей его развития. Оценить текущую ситуацию в вашем бизнесе, выявить сильные и слабые стороны, проанализировать конкурентную среду, разработать новую стратегию, определяющую цели и задачи бизнеса, составить план действий для реализации новой стратегии и проконтролировать ее выполнение.

    Bình luận
  46. KevinBup says:

    Натяжные потолки в Киеве https://napotolok.com.ua это популярный вариант для создания красивого и стильного интерьера. Натяжные потолки подходят для любых помещений – квартир, домов, офисов и коммерческих пространств. Они позволяют скрыть неровности основного потолка, коммуникации и освещение, а также придают помещению завершённый вид.

    Bình luận
  52. RonnieDoorp says:

    Балаклейская бесплатная https://dani-info.com/ рекламно-информационная газета «Дані-інфо». В газете присутствует новостная страничка, где можно узнать свежие новости города, района, страны, изменения в законодательстве, интересные статьи, кроссворд, гороскоп, анекдоты и многое, многое другое.

    Bình luận
  64. RobertMunny says:

    Сайт о татуировках https://tattootoday.org/tattoo-history/articles-about-the-tattoo/upadok-rossiyskoy-tatu-industrii идеи, стили, советы по уходу и выбору мастера. Узнайте о значении популярных тату, процессе нанесения и трендах, чтобы сделать осознанный выбор и подчеркнуть свою индивидуальность.

    Bình luận
  109. Caseyzetry says:

    Юридический сервис Правовик24 https://www.pravovik24.ru/konsultatsii/yurist-po-bankrotstvu/ предоставляет бесплатные юридические консультации и услуги по банкротству физических лиц под ключ в Москве и регионах России. Помощь юристов и адвокатов в признании должника банкротом и списании долгов. Сопровождение судебного и внесудебного банкротства арбитражным управляющим.

    Bình luận
  116. Roberttut says:

    Журнал о гипертонии https://gipertoniya.net предоставляет актуальную информацию о лечении и профилактике высокого давления. Узнайте о симптомах, методах контроля, диете и последних исследованиях в области кардиологии.

    Bình luận
  138. TimothyLat says:

    Главные новости мира https://ua-vestnik.com и страны: политика, экономика, спорт, культура, технологии. Оперативная информация, аналитика и эксклюзивные материалы для тех, кто следит за событиями в реальном времени.

    Bình luận
  179. CharlesPox says:

    Занятие с логопедом https://logoped-online1.ru онлайн для детей от 4 до 10 лет. Логопед онлайн проведет диагностику, поможет поставить звуки, проработать дислексию и дисграфию, устранить задержки речевого развития и обогатить словарный запас.

    Bình luận
  182. CharlesPox says:

    Занятие с логопедом https://logoped-online1.ru онлайн для детей от 4 до 10 лет. Логопед онлайн проведет диагностику, поможет поставить звуки, проработать дислексию и дисграфию, устранить задержки речевого развития и обогатить словарный запас.

    Bình luận

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *